In God we rust

"არა კაც დაარბიო"

“მე კი გეუბნებით: გიყვარდეთ თქვენი მტრები, დალოცეთ თქვენი მაწყევრები, სიკეთე უყავით თქვენს მოძულეებს” – მათე (6:44)

“მე მიყვარს ქრისტე, მაგრამ არ მიყვარს ქრისტიანები. ისინი საერთოდ არ ჰგვანან მას” – მაჰათმა განდი

“იპოვეთ მაჰათმა და ჩემს სიტყვებს აღარ აზიარებთ, ხო?” – ნაწყენი მარტინ ნიმოელერი

ღმერთის სახელით, ბოლო პერიოდში, უღმერთოდ ბევრი ადამიანი აპელირებს. ლამისაა, ყოველი მეორე ქართველი ჩაერიოს მის კომპეტენციაში და თვითნებურად გადაუწყვიტოს  ღმერთს – რა უნდა, როდის უნდა, როგორ უნდა და საერთოდ როგორ უნდა იყოს მოწყობილი ეს სამყარო. ზოგი ღმერთის დაცვას ვერბალურად ცდილობს (სადაც, როგორც წესი, ვისიმე დედისადმი სექსუალური ლტოლვის გამომხატველი ბარბაროსული ზმნები სჭარბობს), ზოგი - ფიზიკურად (მუშტებით, ქვებით, ჯოხებით, სკამებით, კურთხევით, კურთხებით, ფურთხებით…), ზოგიც – ისეთი უცნაური ქმედებით, რომელიც არათუ რელიგიურ, ლექსიკურ ჩარჩოებშიც არ ჯდება ნორმალურად. მოკლედ, ამგვარი ფანატიზმის გამო, უფლობასა და უფლებას შორის ზღვარის დანახვა, ხშირად რთულია.

ასეთ დროს ადამიანები მზად არიან ღმერთის სახელით სცემონ, ღმერთის სახელით აგინონ, ღმერთის სახელით დაამტვრიონ, ღმერთის სახელით გადაუარონ და ღმერთის სახელზე ბოლოს ერთი ცხვარიც დაკლან, უღმერთოდ რომ გამოთვრნენ აქაც, იმიტომ. თუმცა, მათთან კამათს აზრი არც მაინცდამაინც სიფხიზლეში აქვს. ეს ზუსტად ის შემთხვევაა, როცა კამათი უფრო მეტად აბორტს გაიკეთებს, ვიდრე ჭეშმარიტებას დაბადებს.  მოდავეთა არგუმენტები ან პათეტიკურია ან ფანატიკური და ძირითადად, წმინდანი მეფეების ბრძოლის აზრში ეგზისტენციალური ჩაღრმავებით შემოიფარგლება (“თქვენ გამო იბრძოდნენ ჩვენი წმინდანი მეფეები?!”). რიგ შემთხვევებში ამ რიტორიკულ შეკითხვას თან სდევს ბედკრული საქართველოს გაქანების ბუნდოვანი ტრაექტორიისადმი წარმოთქმული წუხილი და ამავე საქართველოსადმი მიფურთხების ნერწყვითაღუწერელი სურვილი.

"ასე აგიხდეთ..."

ამგვარი კამათისას კი ძირითადად სამი ტიპის პარადოქსი იჩენს თავს:

პარადოქსი #1: “სახარება მაინც არ გაქვს წაკითხული?!” -  სახარებას ამგვარი კონტექსტით თითქმის ყველა ციტირებს, მაგრამ თითქმისვე არავინ კითხულობს. ყოველ შემთხვევაში, ვინც მისი “წაკითხულობის” დემონსტრირებას თავმომწონედ ახდენს, იმას მაინცდამაინც არ ეტყობა. სახარება არ არის ორჰან ფამუქის რომელიმე წიგნი, მხოლოდ მოდის გამო რომ წაიკითხო და არც სკკპ-ის მეჩვიდმეტე ყრილობის სტენოგრაფიაა, წაკითხვის შემდეგ არაფერი რომ არ დაგიტოვოს. ამიტომ პარადოქსია, როცა სახარების წაუკითხველობის გამო გამუნათებს ადამიანი, ვინც რამდენიმე საათის წინ მარჯვენა თუ მარცხენა ლოყებში საბათქუნოდ ხალხს დასდევდა. აი, მგლის თავზე რომ კითხულობ სახარებას – ეგ ხომ ცუდია და მგელი რომ გიკითხავს – ეგ კიდევ უფრო უარესი. მათთვის სახარება ისეთივე ხელშეუხებელია, როგორც თავად სახარების წიგნი, რომელსაც თაროებზე გამოსაჩენ ადგილზე ყოფნისას, ხელზე უფრო ხშირად მტვერი ედება.

პარადოქსი #2: “თქვენ გამო იბრძოდა დავით აღმაშენებელი?!” – დავით აღმაშენებელის ნაცვლად წუხილის გამოხატვა კიდევ ერთი ქართული სენია. მიუხედავად იმისა, რომ ამ სინანულის ავტორმა შესაძლოა არც აღმაშენებლის მეფობის საუკუნე იცოდეს, არც მისი რეფორმები, არც მიღწევები და საერთოდ არც არაფერი, დიდგორის ბრძოლის გარდა – წმინდანი მეფის სახელით ვისიმე გაკიცხვა, მაინც პოპულარულია. ამ წუხილს თან სდევს ის პათოსიც, რომ ქართველობა უეჭველად გულისხმობს ქრისტიანობას, რასაც დროდადრო მოსდევს ამ ჰიპოთეზის მეტად უცნაური გადამოწმება: “რა იყო, ქრისტიანები არ ხართ, თქვენი დედა…”.

გინება გემოვნებით.

"In God we (t)rust"

პარადოქსი #3: “ჩვენ ქრისტიანები ვართ” – მაჰათმა განდის პოპულარული სიტყვები საუკეთესოდ ასახავს დღევანდელ სიტუაციას. სიტუაციას სადაც ხალხი მღვდლისგან შენდობის ნაცვლად უკვე დანდობას ითხოვს, სადაც მღვდელი წირვაზე “არა კაც ჰკლას” ქადაგებს და აქციაზე – “დაგხოცავთ თქვენი…”-ს, სადაც მტრობა სიყვარულის არქიტექტურულ უნარებს დასაბამშივე ახშობს, სადაც ადამიანებს უყვართ “მოყვასი თვისი, ვითარცა მტერი თვისი” და შესაბამისად მოყვასსაც მტრულად ექცევიან, სადაც სკამს დასარტყამად იყენებენ და თავზე – სხდებიან,  სადაც განსხვავებული ორიენტაციის გამო – თავს გიტეხავენ და განსხვავებული აზრის გამო – სახელს, სადაც სასულიერო პირები მრევლთან ერთად იბრძვიან და სადაც, ქრისტიანობის დასაცავად გამართულ აქციაზე ყველაფერი ჩანს, ქრისტეს სიყვარულის გარდა.

რა თქმა უნდა, არც ის პოზიციაა სწორი, სასულიერო პირების ნაწილის არასათანადო ქცევა მთლიანად ეკლესიაზე რომ განაზოგადო და არც ის, რამდენიმე ათასი “თავისებურად მორწმუნის” არაკორდინირებული თუ არა-კორდონი-რებული ქმედებების გამო, ყველა მორწმუნეზე ცუდი თქვა. თუმცა, ფაქტია, რომ როდესაც ასეთი მასობრივი აგრესია ჩანს სასულიერო პირებისა და მრევლის მხრიდან, პირველ რიგში, ამით ისევ ეკლესია ზარალდება. ასეთი ფანატიზმის დროს კი უკვე ბაუნტის გარეშეც ადვილია მიხვდე სად მთავრდება მართლმადიდებლობა და იწყება წარმართმადიდებლობა. შესაბამისად, სანამ ქვეყანაში განათლების სათანადო დონე არ იქნება (როგორც საერო, ასევე სასულიერო კუთხით), მეტი არაა “მტერი ჩემი” (და მოყვასიც), რომ ამ კუთხით რამე გვეშველოს.

"...რამეთუ არ იციან, რას სჩადიან"

p.s: რაც ყველაზე პარადოქსულია – ადამიანი, ვისზეც მთელი რელიგია დგას, ჯვარზე სწორედ განსხვავებული იდეებისა და მოძღვრების გამო გააკრეს. თუმცა, ღმერთმა იცის, იქნებ ერთ დღეს ისეც მოხდეს, რომ ქრისტეს სისხლთან და ხორცთან ერთად როგორმე მის ფილოსოფიასაც ვეზიაროთ…